Flisak, glina i wiklina

W minionym tygodniu w Miejskim Centrum Kultury w Tomaszowie Mazowieckim filii Skansen Rzeki Pilicy odbyły się dwa działania związane z realizacją projektu MCK w Tomaszowe Mazowieckim współrealizowanego we współpracy z Łódzkim Domem Kultury pn. „Jestem flisakiem – zawód moich pradziadów”.

Zadaniem uczestników drugiego działania projektu, które zatytułowane zostało „Ceramika użytkowa i artystyczna w kontekście kultury flisackiej” było wykonanie pieców z ogólnodostępnych materiałów. Piece, które wykonywały dzieci, były powszechnie używane w codziennym życiu przed wiekami. Zapewne z podobnych konstrukcji korzystali nadpiliczni flisacy. Należy pamiętać, że spławy lokalnych flisaków różniły się nieco od flisów do Gdańska. Flisacy znad Pilicy odbywali spławy ok. dwutygodniowe, podczas których transportowali drewno do ujścia Pilicy do Wisły. Częściej jednak lokalni oryle zajmowali się dostawą drewna do nadpilicznych tartaków i wapienników. Podczas takich dwu- lub trzydniowych podróży nocowali na brzegu rzeki, a posiłki przygotowywali sobie na ogniskach lub w glinianych paleniskach – piecach.

Podobnie jak 100 lat temu flisacy, tak uczestnicy projektu „Jestem flisakiem – zawód moich pradziadów” mogli 27 sierpnia wykonać własnoręcznie piece z gliny. W pierwszym etapie prac uczestnicy działania wykonali szkielety z półokrągłym sklepieniem ze świeżo ściętych, powiązanych ze sobą gałęzi. Gdy stelaż miał już odpowiednią konstrukcję, rozpoczęto prace z gliną.

Do budowy pieca glina musiała być odpowiednio przygotowana. Dzieci uczestniczące w zajęciach wraz z pracownikami MCK i członkami Stowarzyszenia Amatorów Plastyków z Tomaszowa Mazowieckiego mieszały glinę z piaskiem, słomą i wodą, gdy otrzymała ona odpowiednią konsystencję, była gotowa do budowy pieców. Uczestnicy w czterech grupach oblepiali gliną powstałe wcześniej szkielety konstrukcji.

Po zakończeniu budowy piece zostały udekorowane liśćmi odbitymi w glinie. Konstrukcje te będzie można podziwiać w MCK fili Skansen Rzeki Pilicy podczas działania finałowego, które odbędzie się 9 września.

Trzecie działanie projektu pt. „Jestem flisakiem – zawód moich pradziadów” odbyło się w MCK w Tomaszowie Maz. filii Skansen Rzeki Pilicy 30 sierpnia. W tym dniu uczestnicy projektu mieli możliwość wysłuchania prelekcji pani dyrektor Muzeum im. Antoniego hr. Ostrowskiego w Tomaszowie Maz. Doroty Bill-Skorupa o „Przestrzeni kulturowej nadpilicza”.

Po zakończeniu prelekcji rozpoczęły się zajęcia warsztatowe prowadzone przez panią Izę Jasewicz pn. „Wiklina w rybołówstwie – więcierze”. Warsztaty cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem. Dzieci zapoznały się z zasadami obróbki wikliny i przygotowania jej do wyplatania koszy. Pani Iza zapoznała dzieci z różnymi technikami splotu. Efektem tych warsztatów były kosze, które własnoręcznie wykonane zostały przez dzieci.

Przed nami jeszcze jedno działanie związane z projektem MCK i Łódzkiego Domu Kultury. 9 września w MCK filii Skansen Rzeki Pilicy odbędzie się działanie finałowe, podczas którego wystąpi jedyna w Polsce kapela flisacka z Ulanowa „Folk Band”. Dodatkową atrakcją będą warsztaty etnograficzno-kulinarne oraz biesiada przy ognisku.